Uit de nieuwe analyses van de Boekmanstichting voor de Cultuurmonitor blijkt dat het culturele landschap weer bloeit. Bezoekersaantallen stijgen bij musea, bioscopen, poppodia en theaters en negen op de tien Nederlanders bezoekt jaarlijks één of meer culturele activiteiten.
Stijgende bezoekersaantallen maar ook uitdagingen
Ondanks stijgende bezoekersaantallen worden verschillende delen van de culturele en creatieve sector geconfronteerd met uitdagingen zoals de sterke kostenstijgingen voor personeel en huisvesting, problemen op de arbeidsmarkt en zorgen over kunstmatige intelligentie (AI). En ondanks de inzet van culturele instellingen om diversiteit en inclusie te bevorderen, zijn hardnekkige ongelijkheden in de sector niet opgelost.
Beeldende kunst
Binnen de domeinpagina beeldende kunst wordt ingegaan op ontwikkelingen rondom en verschillen in de (arbeids)marktpositie van beeldend kunstenaars en de bijbehorende uitdagingen. Ook wordt ingegaan op musea, kunstconsumptie en digitalisering. Het domein beeldende kunst omvat makers van autonoom beeldende kunst in alle voorkomende media, en de bijbehorende infrastructuur zoals musea, galeries, beurzen, ateliers en creatieve broedplaatsen.
Binnen het domein beeldende kunst is er nog altijd veel ongelijkheid, ondanks opgestelde richtlijnen. “De loonverschillen tussen beeldend kunstenaars zijn groot, vrouwelijke makers zijn ondervertegenwoordigd op beurzen en in collecties, en ondanks de toegenomen aandacht voor diversiteit zijn de verschillende demografische groepen nog altijd onevenwichtig vertegenwoordigd in alle segmenten van de sector (personeel, publiek, programmering en partners)” aldus Felicia van Andel, schrijver van de domeinpagina beeldende kunst.
Binnen het domein beeldende kunst is er nog altijd veel ongelijkheid
Er zijn ook lichtpunten: “Bezoekersaantallen voor kunstmusea en instellingen herstellen zich sinds de coronacrisis, al staat voor veel instellingen het herstellen van de financiële schade nog altijd hoog op de agenda. Naast de stijgende bezoekersaantallen zijn er meer lichtpunten: er wordt steeds harder gewerkt aan diversiteit, inclusie en gelijkwaardigheid, de uitgaven van kunstkopers blijven stijgen, en digitalisering biedt mogelijkheden voor musea, makers en galeries. Tot slot is en blijft Fair Pay een urgent thema binnen de beeldende kunst.”
Enkele cijfers
Het aantal beeldend kunstenaars in Nederland (gemeten over 2022) is iets afgenomen. Na een dieptepunt in 2017 van 11.000 beeldend kunstenaars zette zich een stijgende lijn in. In 2022 daalt die lijn voor het eerst naar 16.000 beeldend kunstenaars in Nederland, altijd nog meer dan twee jaar daarvoor toen Nederland 15.000 beeldend kunstenaars telde.
Alhoewel er een ligt stijgende lijn waarneembaar is, ligt het bruto maandloon van alumni van beeldende kunstopleidingen nog steeds lager dan alumni van andere creatieve opleidingen. In 2022 bedroeg het gemiddelde bruto maandloon van HBO alumni van beeldende kunstopleidingen 1.683 euro.
Het aantal beeldend kunstenaars is iets afgenomen
Ook het ‘mediaan persoonlijk bruto jaarinkomen’ ligt bij de beeldend kunstenaars laag. De cijfers (uit 2016/2019) laten zien dat het gemiddelde jaarinkomen van beeldend kunstenaars 14.000 euro bedraagt. Ter vergelijking: in dezelfde periode was dat voor ‘schrijvers en overige kunstenaarsberoepen’ 32.000 euro en voor ontwerpende beroepen 38.000 euro.
Online beschikbaar
In de volgende BK-informatie (verschijnt op 19 juli 2024) gaan we nader in op de Jaarreportage en de bevindingen in het domein beeldende kunst. In de tussentijd kunt u zelf alles online bekijken; alle resultaten en analyses zijn voor iedereen online beschikbaar. Om een goed beeld te krijgen van het culturele leven in Nederland is het ook mogelijk om de data op provinciaal en gemeentelijk niveau verder uit te splitsen.
Meer informatie
Dutch 
English